FILM & SPAANS

Film kijk je in de klas om leerlingen bekend te maken met de klanken van de Spaanse taal, om ze van de cultuur van Spaanstalige landen te laten proeven en kennis te laten maken met Latijns-Amerika. Maar film is meer dan dat!

Daniel Valle Robles, groot filmliefhebber en lerarenopleider aan de Fontys Hogeschool bij de lerarenopleiding Spaans, geeft 12 voorbeelden voor in je lespraktijk.

1) Maak grote thema's invoelbaar

Een groot thema, zoals migratie vanuit uit Mexico en Latijns-Amerika naar de VS, behandel je met gemak aan de hand van film. De meeslepende roadmovie La Jaula De Oro maakt dit onderwerp heel concreet en invoelbaar.

Geen tijd om een film in z’n geheel te kijken? Daniel: "Bekijk samen de trailer. Stel vragen als: wat valt je op, wat doen de beelden met je?. Moedig ze aan om ze vanuit hun eigen beleving erover te praten, vervolgens kun je dieper op het thema ingaan."

In het gratis lesmateriaal bij deze film vind je vragen zoals: In welke situatie zou jij overwegen om naar het buitenland te verhuizen? Heeft deze film je mening over immigranten veranderd? Ken jij zelf migranten? Je kunt ook ingaan op het verhaal van de regisseur die zich door waargebeurde verhalen liet inspireren.

2) Bekijk je favoriet in het filmtheater

Ga je naar een filmtheater, dan kan het wel: een lange film kijken van een uur. Een film kijken op een groot scherm vanuit een comfortabele bioscoopstoel is een belevenis en je bent er even uit met z'n allen.

Wist je dat filmtheaters films op verzoek vertonen voor je klas? Vraag naar een vertoning van bijvoorbeeld La Jaula de Oro bij een theater bij jou in de buurt!

3) Laat ze het verhaal beleven door de bril van een leeftijdsgenoot

Met LA CARNADA verplaatsen leerlingen zich in de dertienjarige Manny die in de Mexicaanse stad Tijuana woont en de keuze maakt om drugs te gaan smokkelen, zodat hij zijn zieke moeder kan helpen. Het verhaal vanuit zijn perspectief geeft een heel ander beeld dan filmverhalen die worden verteld vanuit machtige drugshandelaren in pronkerige villa's.

La Carnada heeft een duur van 13 minuten, dus ideaal voor in het klaslokaal. Movies that Matter biedt gratis lesmateriaal bij deze short dat ingaat op de maatschappelijke problemen in Mexico, het gebrek aan sociale voorzieningen en de gevolgen voor jongeren.

4) Duik in de cultuur met Coco

Daniels favoriet voor de onderbouw is Pixar's COCO vanwege de humor en de vele 'laagjes' die interessant zijn om te bespreken. "Je ziet Maya tempels en de kerken die in werkelijkheid bestaan. Of ga in op de personages die elk voor een bekend persoon uit de geschiedenis van Mexico staan, zoals Frida Kahlo."

Je kunt meebewegen op wat leerlingen benoemen en herkennen, zoals de piñatas en het vieren van Día de Muertos, de Dag van de Doden. Daniels ervaring is dat er snel levendige gesprekken ontstaan over hoe leerlingen thuis feest vieren. "Leerlingen vertellen bijvoorbeeld dat ze thuis vanwege het geloof van hun familie niet een film over de dood met skeletten zouden kijken."

Met deze aanpak maak je het lesgeven voor jezelf interessant, want je blijft weg bij routines en je leert veel nieuws over je leerlingen. Je doet ook recht aan de verschillen tussen leerlingen, wat bijdraagt aan een goed leerklimaat. Daniel: "Zo haal je veel uit je vak!"

5) Blijf bij hun beleving met een spannende docu

“Jongeren kijken graag naar Narcos, maar zo’n serie toont niet de realiteit,” zegt Daniel. "EL VELADOR (vertoond op IDFA) toont de extravagante mausoleums van Mexico’s meest beruchte drugsbaronnen. Deze documentaire gaat ook over drugskartels, maar biedt een realistischere weergave zonder geweld."

Filmmaker Natalia Almada brengt de context van de karteloorlogen over via de radio van een kokosdrankverkoper, gaandeweg begrijp je de relatie met het nieuws en deze begraafplaats steeds beter. Soms is de realiteit fascinerender dan fictie!

6) Oefen schrijfvaardigheid met dialoogloze film

Je kunt (animatie-)films zonder dialoog gebruiken om te oefenen met bezittelijke voornaamwoorden en werkwoorden vervoegen." Daniel: "Deze films hoeven niet van Spaanse of Latijns-Amerikaanse makers te zijn."

Mogelijke opdrachten:

• Schrijf op welke objecten je ziet.

• Beschrijf alle acties op die je ziet met de objecten.

• Schrijf op wat de personages gezegd zouden kunnen hebben.

• Bedenk je eigen einde. Hoe denk je dat het verhaal afloopt?

7) Ontdek de kracht van het camerawerk en geluid

Wat is het effect van het camerawerk, de montage, het licht, het geluid? Zulke aspecten hebben een krachtig effect op je kijkbeleving! Onderzoek bijvoorbeeld LA LOTERIA, een minispeelfilm van 8 minuten vol flashbacks, zonnig licht en een surprise-effect aan het einde.

Weten hoe je de taal van film onderzoekt? Bekijk de lessenserie Dit is film van Eye Filmmuseum voor volop inspiratie voor een zelfontworpen les! Een aanrader, zeker als je op een cultuurprofielschool werkt of lesgeeft op een school met aandacht voor media en audiovisuele vormgeving.

8) Kies een kort maar krachtig fragment

ROMA gaat over Cleo, een huishoudelijke hulp en nanny van een welgesteld gezin in Mexico in de jaren zeventig/ Daniel: "Dag en nacht staat Cleo voor de mensen klaar, zoals zoveel nanny's. Je krijgt heel veel te zien over hun positie binnen de Mexicaanse maatschappij met de grote kloof tussen arm en rijk."

Deze zwartwit-film van Alfonso Cuarón vol long takes kijkt als een bewegend schilderij. Een goed fragment om te bespreken, vind je op 1.58.15 – 2.03.35 minuten. Wat is de stemming van de nanny? Hoe reageren de kinderen op hun eigen moeder, en hoe reageren ze vervolgens op de nanny? Welk emotie riep dit fragment bij je op?

Bekijk het fragment nogmaals. Laat de leerlingen tijdens het kijken opschrijven hoe volgens hen dit gevoel tot stand komt.

9) Schrijf je klas in voor een filmfestival

De beste hedendaagse films en documentaires uit Spanje en Latijns-Amerika zie je op:

• Spanish Film Festival (Amsterdam 5-9 oktober 2022).

• IFFR (14-16 oktober 2022).

• IDFA (9-20 november 2022).

• Movies that Matter Educatiefestival (Amsterdam 15 en 16 maart 2023 in EYE Filmmuseum, en Den Haag 24 maart en 27 maart t/m donderdag 30 maart 2023, locatie volgt later).

10) Laat ze een videoclip maken bij hun favo Spaanse song

Daniel: "Vraag ze om ze met hun mobieltje een videoclip te maken bij hun favoriete Spaanse liedje." Bespreek de video's in de klas. Meezingen mag! Een lange lesdag wordt er zeker leuker van!

11) Organiseer een one-minute-festival

Scholen hangen de jaarlijkse week met vrijekeuzeruimte op aan thema's zoals natuur of vriendschap. Dat wordt het onderwerp van de korte filmpjes die je leerlingen laat maken.

Daniel: "Geef ze een sheet met de basisregels, bijvoorbeeld dat ze minimaal tien Spaanse woorden moeten gebruiken, in gesproken vorm of in tekst. Iedereen mag stemmen voor een winnaar en bij de bekendmaking is er chips of popcorn."

12) Ontdek meer films

Onze database bevat een groeiend aanbod met filmtips. Je vindt de films door de filterfunctie te gebruiken en 'Spaans' in de zoekbalk in te vullen. Je kunt het combineren met tags uit een overzicht, zoals 'Gender', 'Migratie' of 'Coming of age'.

Ook in de database van het Netwerk Filmeducatie: 3 x short story

Ook in onze database: de nr. 1 filmklassieker voor in de klas